8. Eigenaars, kopers en huurders informeren bodemverontreiniging

Beleidsniveau: Vlaanderen

Wetgeving: Bodemdecreet en Woninghuurdecreet

Huidig: –

Aanpassing:
Voorstel Bodemdecreet

“§ 1. Iedereen die voor eigen rekening of als tussenpersoon een onroerend goed verkoopt, verhuurt, inbrengt in een vennootschap, een vruchtgebruik, erfpacht of een opstalrecht overdraagt, of op andere wijze een eigendomsoverdracht met een vergeldend karakter van het goed bewerkstelligt, vermeldt in de hieraan verbonden publiciteit of het onroerend goed volledig of gedeeltelijk gelegen is in een gebied met potentiële of effectieve bodemverontreiniging.

De Vlaamse Regering kan nader bepalen wat onder publiciteit begrepen wordt, kan bepaalde vormen van publiciteit omwille van praktische redenen vrijstellen en kan nadere regels bepalen voor het nakomen van deze informatieplicht.

Iedereen die een onderhandse akte van verkoop of van verhuring van een onroerend goed, van inbreng van een onroerend goed in een vennootschap en ook van vestiging of overdracht van vruchtgebruik, erfpacht of opstal opmaakt, moet vermelden of het onroerend goed volledig of gedeeltelijk gelegen is in een gebied met potentiële of effectieve bodemverontreiniging.

De instrumenterende ambtenaar vermeldt in alle onderhandse en authentieke akten van verkoop of van verhuring van een onroerend goed, van een inbreng van een onroerend goed in een vennootschap, en ook in alle akten van vestiging of overdracht van vruchtgebruik, erfpacht of opstal, en in elke andere akte van een eigendomsoverdracht ten bezwarende titel, met uitzondering van huwelijkscontracten en hun wijzigingen en contracten aangaande de mandeligheid of het onroerend goed gelegen is in een gebied met potentiële of effectieve bodemverontreiniging.”

Voorstel Woninghuurwet

In de publiciteit voor het verhuren van vastgoed door verhuurder, vastgoedmakelaar of immowebsite wordt vermeld of het onroerend goed volledig of gedeeltelijk gelegen is in een gebied met potentiële of effectieve bodemverontreiniging. Bij elk huurcontract wordt het bodemattest gehecht indien het onroerend goed volledig of gedeeltelijk gelegen is in een gebied met potentiële of effectieve bodemverontreiniging. In het huurcontract wordt in dat geval een clausule over de aanwezigheid van potentiële of effectieve bodemverontreiniging opgenomen.

Motivering:  
Eigenaars, kopers en huurders moeten preventief geïnformeerd worden over de aanwezigheid van potentiële of effectieve bodemverontreiniging. De draagwijdte is ruimer dan enkel vervuiling met PFAS omdat dit ook voor andere bodemverontreiniging relevant is (bijv. lood en cadmium rond Umicore in Hoboken). Dat is een gevolg van de eerder vermelde milieu-informatieplicht.

De informatieplicht overstromingsgevoelig vastgoed, zoals opgenomen in het artikel 1.3.3.3.2. van het Waterwetboek dient als blauwdruk. Verkopers en verhuurders moeten kandidaat-kopers en -huurders informeren als vastgoed in potentieel of effectief overstromingsgevoelig gebied ligt. De informatieplicht geldt voor de notaris, de vastgoedmakelaar en de eigenaar van een pand of een grond. De ligging in een overstromingsgevoelig gebied moet aangegeven zijn in advertenties op websites, in kranten, tijdschriften en folders, nieuwsbrieven en mails. Er moet ook een indicatie zijn op de affiches voor de openbare verkoop en aankondigingen in de etalages van makelaars. De overstromingsgevoeligheid moet vermeld zijn in het compromis en de verkoopakte.

Ook voor effectieve en potentiële bodemverontreiniging moet er zo’n informatieplicht komen. De regeling via het bodemattest en het grondeninformatieregister, zoals besproken in verbetervoorstel 7, volstaat niet. Toekomstige kopers en huurders moeten op de vastgoedadvertentie zien dat er potentiële of effectieve vervuiling is, vóór een koop- of huurprijs overeengekomen wordt.

De informatieplicht overstromingsgevoelig vastgoed is beperkt tot huurcontracten van meer dan 9 jaar. Alleen deze huurcontracten moeten verleden worden voor een notaris en overgeschreven worden op het Hypotheekkantoor wil men ze laten gelden ten aanzien van derden (artikel 1, alinea 2 Hypotheekwet). In geval van potentiële of effectieve bodemvervuiling dringt een ruimer toepassingsgebied zich op. Alle huurcontracten moeten door de nieuwe regeling gevat worden.

Om de huurder toch te informeren bij de aanvang van de huurovereenkomst komt er een informatieverplichting te vergelijken met de EPC-verplichting gekoppeld aan een “bodemverontreinigingsclausule” in de huurovereenkomst. Alternatief kan er gedacht worden die informatie op te nemen in de woningpas en de eigenaar te verplichten deze te delen met de huurder.  

Opdat eigenaars, vastgoedmakelaars, notarissen, immowebsites,… correct zoude kunnen informeren, is een online database die potentieel en effectief verontreinigde gronden op perceelsniveau aanduidt een must (zie verbetervoorstel 9).

Achtergrond:

Bekijk de 20 fiches voor elk van de voorstellen (download het document):

1.           Afschaffen eeuwigdurende omgevingsvergunning         
2.           Schrappen “permit defence”     
3.           REACH-verordening – “no authorisation – no market”   
4.           Bodemsaneringsorganisatie voor PFAS-vervuiling          
5.           Milieukwaliteitsnormen voor PFAS-uitstoot in de lucht 
6.           Ingrijpen op bestaande activiteiten die Natura 2000-gebieden verslechteren   
7.           Een bodemattest voor potentieel vervuilde gronden     
8.           Eigenaars, kopers en huurders informeren over bodemverontreiniging     
9.           Online database met potentiële en effectieve bodemverontreiniging      
10.         Eindelijk een omgevingsvergunningenregister  
11.         Strafrechtelijke sanctionering milieu-informatieplicht   
12.         Uitbreiding “class action” naar milieuvervuiling
13.         Oprichting van een PFAS-schadefonds 
14.         Indicatieve tabel voor schade door milieuvervuiling      
15.         Verplichte financiële zekerheid vervuilende bedrijven  
16.         Bewijsvermoeden voor angst- en gezondheidsschade  
17.         Onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid bestuurders        
18.         Doorbraak beperkte aansprakelijkheid aandeelhouders
19.         Verplichte vermelding van PFAS op consumentengoederen      
20.         Verbod op PFAS in voedingsmiddelen en voedselcontactmaterialen