NGO’s vechten EU-besluit aan om vliegtuigen en schepen op fossiele brandstoffen als groen te bestempelen

  • De Europese Commissie riep de “Taxonomie” in het leven als kwaliteitslabel voor ecologisch duurzame investeringen. De Europese Commissie staat op het punt om dit kwaliteitslabel toe te kennen aan een groot aantal zeer vervuilende vliegtuigen en schepen.
  • Schepen en vliegtuigen die door fossiele brandstoffen worden aangedreven zullen in aanmerking komen voor groene financiering als ze voldoen aan bepaalde betwistbare “efficiëntie”-criteria.
  • 100% van de orderboeken van Ryanair, easyJet en Wizz Air en 90% van het orderboek van Airbus doorstaat op vandaag al de toets van dit kwaliteitslabel voor duurzame investeringen.
  • Enorme cruiseschepen, zoals de MSC World Europa, die zijn uitgerust om volledig op fossiele brandstoffen (LNG) te varen, worden volgens de nieuwe criteria ook als duurzaam beschouwd.

Samen met vier Europese NGO’s – Fossielvrij, Protect our Winters, CLAW en Opportunity Green – heeft Dryade een verzoek ingediend bij de Europese Commissie om haar regels voor groene investeringen in de lucht- en scheepvaart te herzien. Dit is de eerste stap in een procedure die kan leiden tot een rechtszaak voor het Europese Hof van Justitie, voor zover de Commissie niet ingaat op ons verzoek tot herziening.

De EU-Taxonomie moet een kwaliteitslabel worden voor ethische en duurzame investeringen. De Taxonomie biedt bedrijven, investeerders en beleidsmakers een geverifieerde lijst van “groene” investeringen, zodat belangrijke private investeringen naar activiteiten vloeien die een bijdrage leveren aan een rechtvaardige en duurzame transitie.

Volgens de nieuwe criteria voor luchtvaart kunnen vliegtuigen die aan zwakke brandstofefficiëntienormen voldoen, of gecertificeerd zijn om met een beperkte hoeveelheid “duurzame vliegtuigbrandstoffen” te vliegen, als duurzaam beschouwd worden onder de Taxonomie. Nochtans leert de geschiedenis ons dat dergelijke efficiëntiewinsten steeds teniet werden gedaan door de groei van de sector. Volgens de nieuwe criteria voor scheepvaart zouden schepen die op LNG varen ook aan de Taxonomie kunnen voldoen, ondanks het feit dat LNG een zeer vervuilende fossiele brandstof is die methaan produceert, een broeikasgas dat op korte termijn 80 keer krachtiger is dan CO2. We menen dat deze nieuwe criteria onvoldoende wetenschappelijk zijn onderbouwd en mogelijk de klimaatinspanningen en de bindende klimaatdoelstellingen van de EU in gevaar brengen.

Aangezien de verwachte levensduur van vliegtuigen en schepen tussen de 20 en 50 jaar ligt, zal het kwaliteitslabel investeringen stimuleren in vliegtuigen en schepen die nog jarenlang onze lucht en onze zeeën zullen vervuilen. Deze investeringsstimulans gaat dan ook regelrecht in tegen de dringende noodzaak om alle sectoren koolstofarm te maken.

Deze aanklacht is de laatste in een reeks juridische aanklachten tegen de Commissie, omdat zij activiteiten op basis van fossiele brandstoffen in de Taxonomie heeft opgenomen als zogenaamde “overgangsactiviteiten“.

Hiske Arts van de Nederlandse NGO Fossielvrij zei: “De Taxonomie blijft voor de meeste mensen onder de radar – maar als we er niet tegen in gaan, krijgen deze industrieën de toestemming om vliegtuigen en schepen die worden aangedreven door fossiele brandstoffen als duurzaam te bestempelen. Dit zou betekenen dat geld dat bedoeld is voor klimaatoplossingen uiteindelijk klimaatrampen zal aanwakkeren, omdat het de vervuilende luchtvaart- en scheepvaartindustrie aanmoedigt om hun niet-duurzame groeipad voort te zetten.”

Moritz Nachtschatt van Protect Our Winters Austria zei: “Europese luchtvaartmaatschappijen kunnen niet als duurzaam worden beschouwd als ze de wereldwijde vloot blijven uitbreiden. De huidige Taxonomieregels stellen hen in staat om groene financiering te krijgen om hun eigen vloot op te waarderen, terwijl ze hun oude vliegtuigen aan andere luchtvaartmaatschappijen verkopen, waardoor de wereldwijde vloot – en de wereldwijde luchtvaartemissies – blijven toenemen.”

Elias Van Marcke van Dryade zei: “De toevoeging van scheep- en luchtvaartactiviteiten met deze criteria in de Taxonomie, leidt tot de verwatering van een classificatiesysteem dat ontworpen is om investeerders duidelijke aanbevelingen te geven over groene investeringen. Meer zelfs, de EU keurt schimmige oplossingen goed die de overgang naar een groene en koolstofarme economie ondermijnen. Het is cruciaal om te onthouden dat de Taxonomiecriteria in overeenstemming moeten zijn met de 1,5°C-doelstelling van het Akkoord van Parijs, een wettelijke verplichting waar deze criteria volgens ons niet aan voldoen.”

De luchtvaart- en scheepvaartindustrie heeft hard gelobbyd om bepaalde criteria als “groen” erkend te krijgen in de EU-Taxonomie. Als gevolg daarvan zal louter door de vervanging van de oudere modellen een groot deel van de toekomstige vloot al voldoen aan de nieuwe Taxonomie. Deze criteria faciliteren dan ook verdere investeringen in vervuilende schepen en vliegtuigen.

Carly Hicks, Chief Strategy and Impact Officer & Legal Director bij Opportunity Green, vatte het als volgt samen: “Grote cruiseschepen die worden aangedreven met fossiel gas kunnen een groen label krijgen, ondanks het feit dat deze schepen methaan lekken in onze atmosfeer, wat rampzalige gevolgen heeft voor het klimaat. Alle sectoren en bedrijven moeten verantwoordelijk worden gehouden voor hun aandeel in het terugdringen van de uitstoot, en de EU heeft een enorm belangrijke rol om hiervoor te zorgen. In plaats daarvan dreigt deze beslissing enorme hoeveelheden financiële middelen naar zeer vervuilende activiteiten te leiden. Dit is de ergste vorm van greenwashing. Als de Commissie de juridische overtredingen die wij menen te hebben vastgesteld niet aanpakt, zullen wij genoodzaakt zijn om naar het Europese Hof van Justitie te stappen.”

De NGO’s werden bijgestaan door Fred Logue van FP Logue Solicitors. Het verzoek tot interne herziening werd voorbereid door Tim Johnston (Law Library in Ierland and Brick Court Chambers in Londen), met ondersteuning van Odette Chalaby (No5 Chambers) en Ali Al-Karim (Brick Court Chambers).