Sarah Tak is coördinator van Klimaatzaak. Elias Van Marcke is jurist bij milieuvereniging Dryade.
BNP Paribas bevindt zich – nog maar eens – in het oog van de storm, omdat de bank de fossiele industrie verder blijft financieren. De Belgische overheid is een van de referentieaandeelhouders van de Franse bank, maar laat hem begaan.
Het wekte dan ook weinig verbazing dat BNP Paribas twee weken geleden – als eerste commerciële bank ooit – werd gedagvaard in een klimaatzaak. Een groep Franse ngo’s eist dat BNP Paribas stopt met de financiering van nieuwe projecten voor fossiele brandstoffen.
De wetenschappers kregen steun uit onverwachte hoek: Zakia Khattabi, federaal minister van Klimaat namens Ecolo, deelde de open brief van de wetenschappers op Twitter. Die reactie deed menig wenkbrauwen fronsen.
De Belgische overheid is, via haar investeringsvehikel FPIM, al sinds de financiële crisis van 2008 aandeelhouder van BNP Paribas en was tot vorige week zelfs de grootste aandeelhouder. Ondanks haar grote belang én haar bestuurders heeft de Belgische overheid nooit reële invloed kunnen of willen uitoefenen op het beleid van de bank.
De staatskas wordt jaarlijks gespekt met een aantrekkelijk dividend, maar de Belgische overheid moet daarvoor wel lijdzaam toekijken hoe BNP Paribas financieringen blijft verstrekken die haar eigen klimaatambities ondergraven en die regelrecht indruisen tegen de wetenschappelijke consensus rond klimaatverandering.
Daarbovenop heeft de Belgische overheid op dit vlak al geen te beste reputatie. In de ‘Klimaatzaak’, waarvoor het beroep nog steeds hangende is, werden de Belgische overheden in 2021 collectief veroordeeld voor hun nalatige klimaatbeleid. Dit klimaatbeleid was zodanig ondermaats dat het de wettelijke zorgplicht en de mensenrechten schendt.
Welnu, het is hoog tijd dat minister Vincent Van Peteghem (cd&v), bevoegd voor FPIM, ingrijpt. Zolang de Belgische overheid aandeelhouder is van BNP Paribas is het minste wat de burger mag verwachten dat de overheid zich eindelijk opstelt als een actieve en kritische aandeelhouder.
Bijvoorbeeld door de financiering van de fossiele industrie door BNP Paribas zowel intern als publiekelijk in vraag te stellen, door standpunt in te nemen over deze Franse rechtszaak, of – waarom niet – door eens een klimaatwetenschapper voor te dragen als bestuurder?