De abt van Averbode nam een loopje met de waarheid

Dryade kreeg de vergunning van de abdijhoeve van Averbode in handen. Daaruit blijkt dat de hoeve al voor 2015 een impactscore van meer dan 50% had en dus rood was. De abt vertelde niet de hele waarheid in dit dossier. Bovendien leverden de toegepaste emissiereducerende maatregelen niet de beloofde reductie en liet de overheid na nieuwe maatregelen op te leggen. Daardoor stoot de abdijhoeve teveel ammoniak uit en begaat ze een inbreuk op het Natuurdecreet.    

In februari 2015 krijg de abdijhoeve van Averbode een vergunning om uit te breiden tot 267 runderen en 35 varkens. De abt van Averbode verklaarde dat ze het jaar voordien nog code oranje kregen. Wie een impactscore van meer dan 50 procent had, kreeg code rood en moest sluiten. “De abdijhoeve had toen 31 procent en kreeg code oranje” stelde hij.

Deze week kreeg milieuvereniging Dryade het vergunningsdossier in handen. Het dossier, opgesteld door SBB-consultants, dat de abdij van Averbode in 2015 indiende, vertelt een ander verhaal. Er wordt letterlijk gesteld dat voor het verlenen van de vergunning in 2015 de impactscore meer dan 50% bedroeg. Na vergunning dook de abdijhoeve wel onder de 50% dankzij drie emissiereducerende maatregelen. Twee ervan werden in september 2015 niet erkend als PAS-maatregelen waardoor de abdijhoeve weer rood werd.  

Heeft de abt van Averbode gelogen? Waarschijnlijk kreeg hij in 2014 effectief een oranje brief met vermelding van een impactscore onder de 50%. Maar hij vertelde niet de hele waarheid. Hij noemt de informatie dat de abdijhoeve op de rode lijst stond en zou moeten sluiten “een donderslag bij heldere hemel”. Bij nader inzien was die hemel niet zo helder. Uit het eigen vergunningsdossier bleek dat de abdijhoeve voor de vergunning een impactscore van meer dan 50% had en dus rood was. Verder werden twee van de toegepaste emissiereducerende maatregelen niet aanvaard als PAS-maatregel waardoor de abdij weer een impactscore boven de 50% kreeg en vanaf september 2015 terug rood werd.

Het verschil tussen de oranje brief en de passende beoordeling wordt verklaard door het schuiven met de zoekzones en een verschillende berekeningswijze. Door het verkleinen en verleggen van de zoekzones werd de lijst met rode bedrijven gehalveerd. Verder worden de rode en oranje lijsten berekend op basis van de effectieve bezetting terwijl het vergunningsdossier uitgaat van de vergunde dierenaantallen.  

Om ondanks een uitbreiding van de veestapel met een 150-tal koeien tot een verlaging van de ammoniakuitstoot te komen, werden in het vergunningsdossier dus drie emissiereducerende maatregelen voorgesteld. Door de uitbreiding zou de ammoniakuitstoot stijgen van 1.254 naar 1.588 kilogram. De maatregelen moesten dit tegengaan. Het veevoeder zou aangepast worden, de runderen zouden meer beweid worden en de stal zou uitgerust worden met dakisolatie en ventilatie. Het waren maatregelen die de paters zelf voorstelden en ze wezen er een reductiepercentage van 15% per maatregel aan toe. Op dat ogenblik was de lijst met officiële PAS-maatregelen en bijbehorende reductiepercentages nog niet gepubliceerd.

Neem op 15 juni 2022 deel aan de studiedag: Stikstofcrisis in de Lage Landen   

Dankzij deze drie maatregelen daalde de berekende ammoniakuitstoot naar 1.187 kilogram. Minder dan de initiële uitstoot en dus onder de 50%-drempel. De voorgestelde emissiereducerende maatregelen haalden echter nooit de vooropgestelde percentages. De aanpassing van het veevoeder en de isolatie en ventilatie haalden de officiële PAS-lijst van september 2015 niet. Ook in latere updates verschenen ze niet. De emissiereductie van 15% mocht in beide gevallen niet in aanmerking genomen worden. Een Nederlandse uitspraak van de Rechtbank van Noord-Nederland van 11 maart 2021 stelde dat het effect van beweiden onvoldoende onderbouwd is en dat de maatregel niet voor emissiereductie meegeteld kan worden.

Door het wegvallen van de emmissiereducerende maatregelen bleef de ammoniakuitsoot steken op 1.588 kilogram. De abdijhoeve was rood en werd roder. De toename van de ammoniakuitstoot zorgde voor een verslechtering van het natuurgebied “Averbode Bos en Heide”. Dit is een inbreuk op het Vlaamse Natuurdecreet. Hoewel bij de vaststelling van de PAS-maatregelen eind 2015 al duidelijk was dat deze vergunning voor meer in plaats van minder ammoniakuitstoot zou zorgen, werd door de Vlaamse overheid niet ingegrepen.

De Boerenbond gebruikte de abdijhoeve van Averbode om de rode lijsten onderuit te halen. Nu we de vergunning in handen hebben, blijkt dat de waarheid geweld aangedaan werd. Dit komt als een boemerang terug. Verder bewijst het dossier dat de overheid naliet om uitgereikte vergunningen te screenen en bij te stellen om natuurschade te vermijden.

Aangebrachte verbetering op 24/05/2022 om 12u45: In een eerste versie werd verkeerdelijk gesteld dat de vergunning van februari 2015 voor en na een impactscore van meer dan 50% haalden.